دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تویسرکان
گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی
پایان نامه براى دریافت درجه كارشناسى ارشد (M.A )
عنوان
بررسی حكم فقهی سِحر از دیدگاه مذاهب اسلامی
استاد راهنما:
دكتر علی محمد برنا
استاد مشاور:
دكتر ذبیح مطهری خواه
تابستان1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2
کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4
شرح و بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5
تاریخچه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5
پرسشهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………6
اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6
اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6
روش کار و روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7
واژگان كلیدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10
فصل اول: بررسی مفهوم شناسی سِحر و دیدگاه های مختلف در مورد آن
بخش اول: معنا شناسی سِحر از نظر لغوی و اصطلاحی
1-1- معنای لغوی و اصطلاحی سِحر…………………………………………………………………………………………………………………………… 12
1-1-1- معنای لغوی سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12
1-1-2- معنای اصطلاحی سحر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13
1-1-2-1- معنای اصطلاحی سحر از دیدگاه فقهای شیعه……………………………………………………………………………………………… 13
1-1-2-2- چشم زخم…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14
1-2- آیا چشم زخم واقعیت دارد؟……………………………………………………………………………………………………………………………….. 14
1-2-1- پیشینه ی سحر…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 15
1-2-1-1- تاریخچه جادوگری در ملل مختلف…………………………………………………………………………………………………………….. 15
1-2-1-2- سحر در عصر حاضر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16
1-1-1-1- سحر از دیدگاه فقها و علمای دین……………………………………………………………………………………………………………… 19
بخش دوم: ماهیّت سِحر و جادو و تاریخچه آن
1-2-2- مفهوم سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
1-2-2-1- تاریخچه سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
1-2-2-2- چگونگی تأثیر سحر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27
1-2-3- استفاده از سحر برای مبارزه با قرآن و پیامبر……………………………………………………………………………………………………. 28
1-2-3-1- جادوگری از نظر تورات……………………………………………………………………………………………………………………………… 28
1-2-3-2- تأثیر تكوینی سحر به اذن خدا…………………………………………………………………………………………………………………… 29
1-2-4- سحر و جادو تا چه اندازه صحت دارد………………………………………………………………………………………………………………. 30
بخش سوم: تمایز بین معجزه ، كرامت ،سِحر ـ چگونگی مقابله با طلسم؟
1-2-4-1- مفهوم معجزه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 33
1-2-4-2- تمایز بین معجزه و سحر از دیدگاه قرآن كریم…………………………………………………………………………………………….. 34
1-2-5- تعاریفی دیگر از تفاوت سحر با معجزه ……………………………………………………………………………………………………………. 36
1-2-5-1- فرق معجزه و شعبده………………………………………………………………………………………………………………………………… 37
1-2-5-2- تمایز كرامت و سحر از نظر فقهی……………………………………………………………………………………………………………….. 38
1-2-6- تعریف طلسم……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40
فصل دوم: سِحر و جادو در قرآن و روایات
بخش اول: جایگاه سحر از دیدگاه قرآن كریم
1-2-6-1- سحر از دیدگاه قرآن كریم…………………………………………………………………………………………………………………………. 45
1-2-6-2- منشاء كفر ساحران از دیدگاه قرآن كریم…………………………………………………………………………………………………….. 46
1-2-7- یِأجوج و مِأجوج……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 47
1-1-7-1- قرآن و عهد عتیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47
1-2-7-1- انواع معنی سحر در قرآن كریم………………………………………………………………………………………………………………….. 51
1-2-7-2- ساحری كردن از نظر قرآن كریم………………………………………………………………………………………………………………… 52
1-2-8- سحر و پیامبران در قرآن……………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
بخش دوم: سحر و جادو در روایات و كلمات فقها
1-2-8-1- سحر از دیدگاه روایات………………………………………………………………………………………………………………………………. 57
1-2-8-2-اسلام و علوم غریبه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 59
1-2-9-حكم تعلیم سحر……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 60
1-2-9-1- سحر از منظر فقه و حدیث………………………………………………………………………………………………………………………… 61
1-2-9-2- حكم فقهی سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………. 62
1-2-9-3- آیا جادوگری در ادیان دیگر هم مردود شناخته شده است یا این كه فقط در دین اسلام این طور است؟…………….. 63
بخش سوم: مقایسه دیدگاه های روایات و جامعه شناسان در مورد سحر
1-2-9-5- معنای جادو و هدف جادو و سحر نزد مردم شناسان و علمای دینی و متون دینی ما یكی نیست ، هر چند بسیار به هم نزدیك است……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
1-2-9-6- بطلان و بی ثمری سحر…………………………………………………………………………………………………………………………….. 73
1-2-9-7- آیا می شود به ساحران مراجعه نمود؟…………………………………………………………………………………………………………. 74
1-2-10- علائم دعا نویسان شرعی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
1-2-10-1- خصوصیات جادوگران حیله گر………………………………………………………………………………………………………………… 74
فصل سوم: بررسی انواع مصادیق سحر و جادو و تشریح اعمال مرتاضان و دراویش
بخش اول: تردستی (شعبده یا چشم بندی) ، پیش گویی و جن گیری
1-2-10-2- تردستی………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 78
2-1- تردستی از نظر فقهی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 78
2-1-1- انواع تردستی و تاریخچه ی آن………………………………………………………………………………………………………………………. 79
2-1-2- پیش گویی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80
2-1-2-1- پیش گویی از نظر فقهی……………………………………………………………………………………………………………………………. 81
2-1-2-2- روایاتی درباره ی پیش گویی……………………………………………………………………………………………………………………… 81
2-2- آیات قرآن در مورد پیشگویی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 83
2-2-1- اشاره به حركت زمین……………………………………………………………………………………………………………………………………. 83
2-2-2- پایه و اساس علم و نجوم………………………………………………………………………………………………………………………………. 86
2-3- ماده اولیه جن چیست؟……………………………………………………………………………………………………………………………………… 87
2-3-1- جن گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 88
2-4-1- جن گیران چطور افرادی هستند؟……………………………………………………………………………………………………………………. 88
2-3-2- تسخیر جن از نظر فقهی………………………………………………………………………………………………………………………………… 89
2-4- همه چیز درباره ی جن از دیدگاه قرآن……………………………………………………………………………………………………………….. 90
2-4-1- آیا از جن باید ترسید؟………………………………………………………………………………………………………………………………….. 93
بخش دوم: كهانت
2-4-1-1- كهانت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 95
2-4-1-2- خبر دادن از آینده به كمك شیاطین نوعی شرك است………………………………………………………………………………… 96
2-4-2-كهانت از نظر قرآن كریم………………………………………………………………………………………………………………………………… 96
2-4-2-1- انواع كهانت……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 97
2-4-2-2- حكم كهانت از نظر فقهی…………………………………………………………………………………………………………………………… 102
2-5- كاهنان و خبر بعثت پیامبر………………………………………………………………………………………………………………………………… 103
2-5-1- مرتاضان و دراویش كه هستند؟……………………………………………………………………………………………………………………… 103
2-5-1-1- سحر با كمك اجنه و با تسخیر جن……………………………………………………………………………………………………………. 105
2-5-1-2- تأثیر اراده در خوارق عادات مرتاضان و دراویش…………………………………………………………………………………………….. 106
2-5-2- انواع افعال و اعمال خارق العاده مرتاضان و دراویش………………………………………………………………………………………….. 107
2-5-2-1- وجود افعال خارق العاده ای كه مستند به اسباب طبیعی و عادی نیستند……………………………………………………….. 108
2-5-2-2- تأثیر اراده در افراد خارق العاده…………………………………………………………………………………………………………………… 109
بخش سوم: چشم زخم ، علم هیپنو تیزم و تب احضار ارواح در مرتاضان و دراویش
2-5-3- چشم زخم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 111
2-4-2-5- اعتقاد مردم به چشم زخم…………………………………………………………………………………………………………………………. 111
2-5-3-1- چشم زخم و واقعیت آن از نظر روایات………………………………………………………………………………………………………… 112
2-5-3-2- آیا چشم زخم حقیقت دارد؟………………………………………………………………………………………………………………………. 113
2-5-4- یك داستان باورنكردنی برای باور كردن………………………………………………………………………………………………………….. 113
2-5-4-1- چشم زخم از نظر اسلام…………………………………………………………………………………………………………………………….. 114
2-5-4-2- اهمیت مجزا كردن خرافات از چشم زخم با ذكر مثال…………………………………………………………………………………… 115
3-1- تعویذات جهت دفع سِحر و جادو و چشم زخم……………………………………………………………………………………………………… 116
3-1-1- هیپنوتیزم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 120
3-1-1-2- تاریخچه هیپنوتیزم…………………………………………………………………………………………………………………………………… 120
3-1-2- روش های هیپنوتیزم…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 121
3-1-2-1- روش كیاسون………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 123
3-1-2-2- در روان درمانی………………………………………………………………………………………………………………………………………… 124
3-2- توصیفی دیگر از هیپنوتیزم و اینكه هیپنوتیزم از نظر فقهی چه حكمی دارد؟……………………………………………………………. 124
3-2-1- تعریف هیپنوتیزم از دیدگاه نظریه پردازان………………………………………………………………………………………………………. 125
3-2-1-1- چگونگی صحت ارتباط با ارواح و احضار آنان……………………………………………………………………………………………….. 128
3-2-1-2- احضار ارواح از نظر علمی و فلسفی……………………………………………………………………………………………………………… 129
3-2-2- شبهاتی در مورد مسئله احضار ارواح……………………………………………………………………………………………………………….. 129
3-2-2-1- احضار ارواح از دیدگاه فقهی………………………………………………………………………………………………………………………. 133
3-2-2-2- تشریح ابعاد احضار روح…………………………………………………………………………………………………………………………….. 136
3-3- كلی گویی و احضار ارواح…………………………………………………………………………………………………………………………………… 137
3-3-1- جلسه ی ارتباط با ارواح…………………………………………………………………………………………………………………………………. 138
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 143
پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 149
فهرست منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 150
چكیده لاتین…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 156
چكیده
با توجه به اینکه موضوع این تحقیق، بررسی حکم فقهی سحر از دیدگاه مذاهب اسلامی است، هدف نگارنده بر این است تا در این پژوهش حکم تکلیفی سحر و احکام وضعی ناشی از آن را برای افراد مختلف در شرایط گوناگون بیان نماید. در تعریف سحر باید بگوییم سحر امری شگرف است که به امر خارق العاده شباهت دارد اما خود امری خارق العاده نیست؛ زیرا اولاً آموختنی است ثانیاً انجام آن به ارتکاب کارهای زشت باعث می شود که انسان مورد وسوسه های شیطان قرار گیرد. یکی از دستاوردهای نامطلوب در مورد سحر این است که جامعه توجه چندانی برای جلوگیری از این پدیده ندارد و ما هنوز شاهد سحر هستیم. همه ی مذاهب اسلامی حکم به حرام بودن سحر دارند و گروهی از معتزله با استناد از سوره ی طه آیه66 معتقدند سحر صرف خرافات است و واقعیت ندارد.ولی اگر انجام سحر در جهت ابطال سحر صورت گیرد جایز است و واجب کفایی است. حد ساحر مسلمان در صورت شهادت دادن دو مرد مسلمان قتل است. واژگان كلیدی: سِحر و جادو – تردستی – پیشگویی- كهانت- جنگیری |
مقدمه
همانگونه كه در قرآن مجید آمده است،دین در نزد خداوند، اسلام است و خداوند این دین را به عنوان دین جاویدان برای انسان پسندیده است و هدف آن را رساندن انسان به سعادت دنیا و آخرت میداند كه برای رسیدن به این هدف برنامههایی را برای تمام شئونات زندگی فردی، اجتماعی،سیاسی، عبادی، دنیوی، اخروی و …انسان در نظر گرفته است و آن چه را كه لازمه پیمودن راه سعادت و كمال انسان دانسته، واجب و انسان را ملزم به انجام آنها نموده است و آن چه را كه مانع پیمودن راه سعادت و كمال انسان دانسته، حرام كرده و انسان را از انجام آن نهی نموده است.
یكی از چیزهایی كه مانع رسیدن انسان به سعادت است و خداوند از آن نهی فرموده، مساله سِحر و ساحری میباشد كه فرمان داده است چنان چه كسی مرتكب این عمل شود، باید مجازات شود؛اسلام دین كاملی است كه هیچ گونه عیب و نقصی در آن راه ندارد؛ بنابراین بی جهت و بدون اتمام حجت كسی را مجازات نمیكند. در مورد مساله سِحر نیز برنامه اسلام این است كه بدون دلیل و حجت ساحر را مجازات نمیكند. بنابراین برای پیشگیری از وقوع سِحر، برنامههایی را تدارك دیده تا كسی مرتكب این عمل نشود و چنانچه كسی به این برنامهها توجه نكند و عمل سِحر از او سر بزند او را مجازات میكند. بعضی از این برنامهها به شرح ذیل میباشد:
1- اسلام انسانها را تشویق به دینداری و واقعیتپذیری مینماید و این كه نهی میكند برخی انسانها را به ساحری روی آوردن زیرا آنها هرگز روی رستگاری را نمیبینند. اسلام انسانها را از خرافهپرستی نهی میكند و افراد میتوانند برای گرهگشایی مشكلات خود همواره از خدا كمك بخواهند چرا كه یاد خدا آرامبخش دلهاست.
2- انسانها میتوانند به جای رویآوردن به ساحری یا قبول سِحر دست دعا و تضرع به درگاه خداوند بردارند و همواره از آیات الهی یاری بخواهند كه اثرات مثبت و ساحری اثرات منفی دارد، از یاد خداوند غافل نشوند و به قضا و قدر الهی اعتقاد داشته باشند زیرا این طور فردی، همواره از زندگی راضی و خرسند است و اندوه مشكلات را نمیخورد.
3- خدای تعالی در قرآن سوره انعام آیه 97 میفرماید:
«اوست خدایی كه ستاره ها را برای شما قرار داد تا در تاریكیهای بیابان و دریا به آنها راه بیابید، و ما برای مردم دانا نشانههای قدرت خود را بیان كردیم.
كلیات تحقیق |
بیان مسئله
با توجه به این كه موضوع این تحقیق، بررسی حكم فقهی سِحر از دیدگاه مذاهب اسلامی است، هدف نگارنده این است كه با مراجعه به قرآن كریم به عنوان اولین و مهمترین منبع احكام، احادیث معصومین – علیهم السلام – كتب تفسیری مفسرین شیعه و اهل سنت و كتب فقهی فقهای مذاهب اسلامی حكم تكلیفی سِحر را بیان نماید كه شارع مقدس از بین احكام پنجگانهی تكلیفی(واجب، حرام، مستحب،مكروه و مباح) كدام حكم را برای سِحر در نظر گرفته است و چنان چه ثابت شود شارع مقدس حكم تكلیفی حرمت را برای سِحر در نظر گرفته است، احكام وضعی ناشی از آن، چه هستند؟ و آیا این احكام تكلیفی سِحر كه حرمت است به صورت مطلق یا نسبی؟ یعنی آیا سِحر برای تمام افراد انسانها و تمام شرایط حرام است یا نه بعضی از افراد استثناء شدهاند و در بعضی شرایط حرمت تبدیل به حلیت میشود؟و اگر حكم تكلیفی حرمت تبدیل به حلیت شد حكم وضعی آن نیز برداشته می شود یا به قوت خود باقی است؟
تاریخچهتحقیق
در اینكه سِحر از چه زمانی در میان بشر پدیدار شد و چه كسی آن را در میان دیگران انتقال داد، نظرات فراوانی داده شده كه هیچ كدام قانع كننده نیست اما آن نظری كه بیشتر با ظاهر آیات قرآنی سازگار است این است كه آغاز پیدایش سِحر به صورت علمی منسجم و دانشی كه از استاد به شاگرد انتقال پیدا میكرد به زمان حضرت سلیمان(ع) برمیگردد و خاستگاه آن، قوم یهود میباشد گرچه قبل از حضرت سلیمان (ع) نیز سِحر و جادو میان یهودیان رواج داشته است؛ مثل ساحران فرعون در زمان حضرت موسی(ع).
دانشمندان و فقیهان مسلمان مسئله سِحر را در ضمن كتاب متاجر بیان و حكم آن را بیان نمودهاند. امام خمینی(ره)در كتاب تحریر الوسیله به بیان احكام آن پرداخته و شیخ انصاری (ره) در كتاب مكاسب در ضمن مكاسب محرمه احكام آن را بیان نموده است و مفسرانی نیز در ضمن آیات قرآن از آن بحث نمودهاند، مانند:علامه طباطبائی (ره)در المیزان و علامه مجلسی (ره) نیز در كتاب بحارالانوار در مناسبتهایی از آن سخن گفته است.
پرسشهای تحقیق
1- مذاهب اسلامی درباره ی سِحر و جادوگری چه حكمی را بیان نمودهاند؟
2- حد ساحری چیست؟
3- موارد جایز بون تعلیم سِحر و استفاده از آن كجاست؟
4- آیا سِحر با تردستی تفاوت دارد؟
ضرورت، اهداف و اهمیت تحقیق
آن چه باعث شد نگارنده موضوع تحقیق خود را در رابطه با سِحر انتخاب نماید این بود: از زمانی كه خود را شناخته، مسأله سِحر در این كشور وجود داشته و این موضوعی بود كه ذهن نگارنده را به خود مشغول نموده بودكه چرا در این جامعه اسلامی باید كلاهبرداران سودجویی وجود داشته باشند كه به ساحری پرداخته، جیب مردم را خالی كنند و با شیاطین و ارواح و یا اَجنه ارتباط برقرار نمایند؟
نگارنده با پرداختن به این موضوع به دنبال این هدف است تا با مراجعه به قرآن كریم، احادیث معصومین(علیهم السلام)كتب تفسیری مفسرین شیعه و اهل سنت و كتب فقهی فقهای مذاهب اسلامی و جامعهشناسان احكام مربوط به سِحر را به دست آورد تا مشخص شود كه علت رواج سِحر و جادو در جامعه اسلامی، فقدان احكام و قوانین لازم از سوی شارع مقدس برای مجازات ساحر است یا نه علت سِحر و جادو سهل انگاری دستگاه قضایی است كه احكام و قوانین لازم از سویشارع مقدس را در مورد ساحران به اجرا درنمیآورد یا مشكل از این جهت است كه ماهیت سِحر و مسائلی كه به آن وابسته است به گونهای است كه اجازه نمیدهد ساحر آن گونه كه لازم و شایسته است مجازات شود. در شرایط كنونی پرداختن به این موضوع این اهمیت را دارد كه احكام مربوط به سِحر به صورت یكجا، مطرح شود تا هم قضات محترم از آن استفاده نمایند و هم دیگران با مطالعه این تحقیق با مجازات سِحر آشنا شوند. بالطبع در نظام جمهوری اسلامی باید طبق قوانین شرع اسلام برای مجازات ساحر قوانینی وضع شده باشد.
عامهی مردم با خواندن مطالب این تحقیق با اعمال ساحران آشنا شوند و بدانند كه آنها كلاهبردارانی بیش نیستند و هدف عمده ساحران از انجام سِحر خالی كردن جیب مردم است. در مقابل مردم نیز باید با دوری كردن از خرافهپرستی و خودباوری دینی و تقویت حسِّ خداشناسی و ایمان خود از این كلاهبرداران شیاد دوری گزینند.
تعداد صفحه : 171
قیمت :14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : * asa.goharii@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
در صورتیکه با پرداخت آنلاین مشکلی دارید می توانید مبلغ مربوط به هر فایل را به شماره کارت 6037991199500590 به نام خيريه محک واريز کرده و تصوير پرداختي و عنوان فايل درخواستي را به ایمیل asa.gohari@gmail.com
ارسال کرده تا فايل برایتان ارسال شود.