دانشگاه ادیان و مذاهب
دانشكده مذاهب اسلامی
پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته تصوف و عرفان اسلامی
چیستی و چرایی
نفی خواطر در عرفان اسلامی
استاد راهنما :
دكتر قربان ولیئی
استاد مشاور:
حجتالاسلام مرتضی كربلایی
تابستان 1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان————- صفحه
فصل اول: كلیات و مفاهیم
- بخش اول: كلیات تحقیق————- 2
1-1-1- بیان مسأله—– 2
1-1-2- سؤالات اساسی تحقیق———— 2
1-1-3- سابقه تحقیق— 3
1-1-4- فرضیه اصلی تحقیق————– 3
1-1-5- جنبه های نوآوری تحقیق———— 3
1-1-6- روش تحقیق— 3
1-2- بخش دوم: مفاهیم– 4
1-2-1- عرفان——– 4
1-2-1-1- معنای لغوی- 4
1-2-1-2- كاربرد مشتقات واژه «عرف» در قرآن، نهجالبلاغه و ادعیه به معنای شناخت—— 4
1-2-1-2-1- در قرآن- 4
1-2-1-2-2- در نهجالبلاغه————– 4
1-2-1-2-3- در ادعیه- 5
1-2-1-3- معنای اصطلاحی————– 5
1-2-2- سلوك——- 6
1-2-2-1- معنای لغوی- 6
1-2-2-2- معنای اصطلاحی————– 6
1-2-3- سالك——– 7
1-2-3-1- معنای لغوی- 7
1-2-3-2- معنای اصطلاحی————– 7
1-2-4- خواطر——- 8
1-2-4-1- معنای لغوی- 8
1-2-4-2- معنای اصطلاحی————– 8
1-2-4-3- سایر اصطلاحات دارای تشابه معنایی با خواطربلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 9
فصل دوم: چیستی نفی خواطر
مقدمه————– 13
2-1- نفس و جایگاه آن در بروز خواطر——- 13
2-2- خواطر و اقسام آن- 21
2-2-1- كیفیت خواطر– 21
2-2-2- اقسام خواطر– 23
2-2-2-1- تقسیم دوگانه—————- 24
2-2-2-2- تقسیم سهگانه————— 24
2-2-2-3- تقسیم چهارگانه————– 25
2-2-2-4- انواع پنجگانه خواطر———– 27
2-2-2-5- اقسام ششگانه خواطر———- 27
2-2-2-6- انواع هفتگانه خواطر———- 28
2-2-2-7- خواطر دهگانه————— 28
2-3- ارتباط بروز اقسام خواطر با درجات كمالی انسانبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 29
2-4- روشهای تشخیص انواع خواطر از یكدیگربلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 32
2-4-1- تشخیص خواطر دوگانه———– 33
2-4-2- فرق خواطر چهارگانه————- 36
2-5- نفی خواطر و ضرورت آن———— 41
2-6- ضرورت نفی خواطر با نگاهی دیگر—— 44
خلاصه————– 46
فصل سوم: روشهای نفی خواطر
مقدمه————– 48
3-1- روشهای نفی خواطر در عرفان اسلامی— 49
3-1-1- ذكر——– 50
3-1-1-1- مراتب ذكر- 52
3-1-1-2- آداب و شرایط ذكر———– 54
3-1-1-3- اذكار وارده برای نفی خواطر—– 55
3-1-2- روش سید بحرالعلوم برای نفی خواطر– 58
3-1-3- دل سپردن به شیخ————— 59
3-1-4- توجه به نفس– 62
3-1-5- خلوت و عزلت- 67
3-1-6- مراقبه——- 70
3-1-7- محبت——- 72
3-1-8- سایر روشها– 75
3-2- نفی خواطر در دیگر ادیان———— 76
3-2-1- ادیان ابراهیمی (غربی)———— 76
3-2-2- ادیان شرقی— 77
3-2-2-1- طریقت ذن- 77
3-2-2-2- یُگه—— 78
3-2-2-3- آیین تائو/دائو—————- 79
خلاصه————– 82
فصل چهارم: نتایج نفی خواطر
مقدمه————– 84
4-1- معرفت——– 84
4-2- توحید——— 89
4-3- كشف——— 94
4-3-1- مراتب كشف– 96
4-4- تفرید———- 99
4-5- جمع——— 101
4-6- حیرت——– 105
4-7- حضور و غیبت– 108
4-8- یقین———- 110
4-9- تجلّی——— 113
4-10- فناء——— 117
خلاصه————- 121
نتیجهگیری و پیشنهادها
5-1- نتیجهگیری—— 123
5-2- پیشنهادها—— 126
منابع و مآخذ——— 127
چكیده
نفی خواطر به معنای زدودن و تخلیه ذهن و دل از هرگونه واردات، اندیشهها و
صورتهاست كه به منظور آماده سازی درون سالك برای حضور حق و تابش انوار تجلیّات الهی بر قلب او صورت میگیرد. با این توضیح، نفی خواطر از آموزههای بنیادین در سلوك عرفانی است و سالك ملزم است از آغاز سیر خویش تا انتها – كه فنای فیالله است – به آن اهتمام ورزد و به تبع عبور از مراحل متعدد سلوك، متناسب با آن مراتب و مراحل، نفی خواطر را مورد توجه قرار دهد. این تحقیق بر آن است تا كیفیت و ضرورت نفی خواطر را در سلوك عرفان اسلامی بررسی كند و علاوه بر ارائه روشهای تحقق آن، ضمن بیان اجمالی ارتباط نفی خواطر با سایر عناصر سلوكی، ثمرات و نتایجی را كه نفی خواطر در مسیر رسیدن به مقصود به بار خواهد آورد، تبیین نماید. از آنجا كه لازمه پرداختن به نفی خواطر، شناخت ماهیت خواطر، انواع آنها و روش تشخیصشان است، قبل از ورود به بحث، این موضوع مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. شایان ذكر است به دلیل عمومیت كاربرد نفی خواطر در كلیه مشربهای عرفانی، اشاره بسیار مختصری به نقش این آموزه در سایر ادیان شده است.
كلید واژهها: عرفان، سلوك عرفانی، سالك، خواطر، نفی خواطر
فصل اول
بخش اول: كلیات تحقیق
بیان مسأله
طریق عرفان و كشف حقیقه الحقایق، طریق زدودن و پیراستن وجود وبه تعبیری «اسقاط الاضافات» است. در این رهگذر «نفی خواطر» به مثابه مظهر اتمّ پاكسازی درون و اعظم مطهرات سرّ، تلقی
میشود كه در فرآیند آن سالك با در اختیار گرفتن عنان ذهن و قلب خود، مانع ورود اغیار به آن ساحت میگردد. عنصر نفی خواطر به دلیل نقش قابل تأمل در گشودن باب حقیقت و شهود، در میان گرایشهای عرفانی سایر ادیان و به ویژه ادیان شرق كه دغدغه رهایی و فرزانگی دارند، نیز جایگاه در خور ملاحظهای دارد. متأسفانه علیرغم اهمیت شایان توجه نفی خواطر در سلوك عرفان اسلامی، طبق بررسیهای انجام شده، تحقیق مستقلی درباره آن مشاهده نشده و عمدتاً در ذیل دستورات سلوكی در كتابهای عرفانی مورد بحث قرار گرفته است. نفی خواطر و كنترل آن علاوه بر آن كه در طریقت عرفانی مورد توجه جدی است، در حیطه اخلاق در زندگی عموم مردم نیز بسیار تأثیرگذار خواهد بود و آنان را به سوی یك زندگی توأم با آرامش، صفا و معنویت سوق خواهد داد. امروزه اكثر افراد این خلأ را در زندگی پرهیاهوی خویش احساس كردهاند و از آنجا كه از معارف غنی خود آگاهی ندارند، به جنبشها و مسلكهای مدعی عرفان رو میآورند تا نیازهای معنوی خود را برطرف سازند. با عنایت به این مسأله، ضرورت پرداختن به موضوعاتی چون نفی خواطر با نگاه كاربردی و ارائه راهكارهای عملی میتواند از افتادن افراد جامعه به دام جریانات انحرافی نوظهور جلوگیری نماید. البته این تحقیق با توجه به عنوانش به تبیین این موضوع نمیپردازد، اما امیدوار است نتایج به دست آمده در این مطالعه زمینه ساز تحقیقات كاربردی قرار گیرد.
تعداد صفحه : 147
قیمت :14700 تومان